(1) Πώς βιώνετε αυτήν την κατάσταση της παγκόσμιας πανδημίας για πρώτη φορά στην ζωή σας;
Το πέρασα λίγο πολύ όπως όλος ο κόσμος, βιώνοντας ποικίλα συναισθήματα. Σίγουρα η αβεβαιότητα, ίσως ακόμη ο φόβος, αλλά και ο εγκλεισμός εντείνουν την ένταση των αρνητικών συναισθημάτων. Είναι όμως λογικό να αισθανόμαστε έτσι σε στιγμές και να χρειαζόμαστε χρόνο να προσαρμοστούμε σε νέα δεδομένα, πόσο μάλλον βιώνοντας κάτι πρωτόγνωρο. Ωστόσο, είχα πάντα στο μυαλό μου ότι αυτός είναι ο καλύτερος και πιθανώς ο πιο ανώδυνος τρόπος να μένουμε ασφαλείς. Και ο βασικότερος προσωπικός μου στόχος ήταν ο εστιασμός στο παρόν, ώστε να βιώνω αυτή τη νέα συνθήκη ημέρα με την ημέρα και να μη με κατακλύζουν (όσο ήταν εφικτό) συναισθήματα άγχους για το τι θα συμβεί μελλοντικά.
(2) Μπορείτε να μας δώσετε κάποιες πρακτικές συμβουλές- tips, τις οποίες θα μπορούσαν να ακολουθήσουν φοιτητές και απόφοιτοι προκειμένου να διατηρήσουν την ψυχραιμία και την αισιοδοξία τους;
Το σημαντικότερο όλων θα έλεγα ότι είναι να παραμείνουν ψύχραιμοι και να μην καθυστερούν/αναβάλλουν το να κάνουν την αρχή (είτε στην ανεύρεση εργασίας, είτε στο διάβασμα). Μπορεί να φαίνεται το προφανές, αλλά δεν είναι. Οι περισσότεροι από εμάς κάνουν σενάρια σε σχέση με το τι μπορεί να προκύψει, προσπαθούν με κάθε τρόπο να το αποφύγουν και κάπως έτσι μένουν καθηλωμένοι σε καταστάσεις. Ειδικά κατά τη διάρκεια της περιόδου που διανύουμε, χρειάζεται ο κάθε ένας από εμάς με ασφάλεια να επιστρέψει στην καθημερινότητα του και να χτίσει μια νέα δική του «κανονικότητα». Χρειάζεται να υπάρχει πίστη στον εαυτό τους και στις δυνάμεις τους και αυτό να μην το ξεχνάνε ακόμη και όταν κάτι δεν πάει καλά. Το να κοπεί κάποιος σε ένα μάθημα ή να μην προσληφθεί σε μια δουλειά, είναι μέρος της διαδικασίας και δε χρειάζεται σε καμία περίπτωση να το προσωποποιεί ή να αποτελεί λόγο να χάνει την αισιοδοξία του. Η προσπάθεια και η επιμονή πάντα αποδίδουν, ακόμη και αν χρειαστεί να δείξουμε λίγη περισσότερη υπομονή.
(3) Πολλά άτομα έχουν στραφεί στην αυτοβελτίωση τον τελευταίο καιρό. Πείτε μας τρεις συμβουλές που θα δίνατε στους νέους, οι οποίοι βγαίνουν τώρα στην αγορά εργασίας, σχετικά με την καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης.
Ας ξεκινήσουμε από το ότι η αυτοβελτίωση είναι μια διαδικασία διαρκούς αναζήτησης και εξερεύνησης του εαυτού. Δεν σταματά ποτέ. Τρία βασικά tips είναι: • Αλλάζω σημαίνει επιτρέπω στον εαυτό μου να χαλαρώσει, να εμπιστευτεί και να αφεθεί. • Επιδιώκω να έχω τον έλεγχο της σκέψης μου και δεν επιτρέπω σε ανθρώπους ή καταστάσεις να έχουν τον έλεγχο αυτού. • Αγάπη και κυρίως αποδοχή για τον εαυτό. Και όταν μιλάμε για αποδοχή δεν αναφερόμαστε σε κάτι τέλειο, γιατί θα ήταν ουτοπικό. Αναφερόμαστε στα πλεονεκτήματα, τα μειονεκτήματα και τη γενικότερη εικόνα του ποιοι είμαστε.
(4) Τι εργαλεία θα προτείνατε για περαιτέρω καλλιέργεια των ικανοτήτων της συναισθηματικής νοημοσύνης;
Το σημαντικότερο εργαλείο που χρειάζεται κανείς είναι να μάθει να αναγνωρίζει τα συναισθήματα του και στη συνέχεια πως αυτά επηρεάζουν τον ίδιο, αλλά και τη σχέση του με τους άλλους. Έτσι για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να μάθει τρόπους να βιώνει υγιώς το θυμό του και να διαχειρίζεται τις παρορμήσεις του. Χρειάζεται να αναφέρουμε εδώ ότι υπάρχει και μια παρερμηνεία ότι συναισθήματα όπως πχ ο θυμός είναι απαγορευμένα. Αυτό δεν ισχύει, αφού σκοπός της προσωπικής μας εξέλιξης είναι να τα αναγνωρίζουμε και να μπορούμε να τα χειριστούμε αναλόγως. Η διαδικασία αυτή βοηθά στην κατάκτηση της αυτοπειθαρχίας που παίζει επίσης σημαντικό παράγοντα στην ανάπτυξη της συναισθηματικής μας νοημοσύνης. Τέλος, επιδιώξτε την ανατροφοδότηση. Είτε αυτή προέρχεται από συνεργάτες σας, είτε από σημαντικούς άλλους που γνωρίζετε ότι θα σας μιλήσουν με ειλικρίνεια με γνώμονα το ν’ αποκτήσετε γνώση της κατάστασης, ώστε να μπορέσετε να την αλλάξετε.
(5) Βγαίνοντας πάλι στην κοινωνία και την αγορά εργασίας πως θα μπορούσε κανείς να καταλάβει ότι έχει κατακτήσει κάποια από τις ικανότητες της συναισθηματικής νοημοσύνης; Ή εναλλακτικά, πώς θα μπορούσε να τις εξασκεί στην καθημερινότητα του;
Στην κοινωνία, αλλά και στην αγορά εργασίας σαφώς παίζουν ρόλο και οι παραδοσιακές ικανότητες, όπως οι γνωστικές ικανότητες. Εκτός αυτών όμως, ένα υγιές κοινωνικό και επαγγελματικό περιβάλλον, η απουσία εντάσεων ή ακόμη και η αίσθηση του ίδιου του ατόμου ότι δεν παραγκωνίζονται οι προσωπικές του ανάγκες είναι σημάδι εξέλιξης της συναισθηματικής νοημοσύνης. Όσο περισσότερο γίνονται τρόπο ζωής τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω ως εργαλεία, τόσο γίνονται αναπόσπαστα κομμάτια της καθημερινότητας μας. Κάποιος χρόνος μέσα στην ημέρα αφιερωμένος αποκλειστικά και ποιοτικά στον εαυτό μας, η αναγνώριση του τι βιώνουμε, η ενεργητική ακρόαση, ο εστιασμός στο παρόν, το να μας δίνουμε το χρόνο που χρειαζόμαστε ώστε να προσαρμοστούμε σε νέα δεδομένα και η γενικότερη δέσμευση που απαιτεί αυτή η διαδικασία είναι μερικά από τα πράγματα που μπορούμε να εφαρμόζουμε σε επίπεδο καθημερινότητας.
(6) Σε τι μας βοηθάει η συναισθηματική αυτοεπίγνωση και πώς μπορούμε να την κατακτήσουμε;
Η συναισθηματική αυτοεπίγνωση δεν αποτελεί εργαλείο μόνο για εσάς τους ίδιους, αλλά και για τον τρόπο που χειρίζεστε τις σχέσεις σας με τους άλλους. Απαιτεί χρόνο και χρειάζεται να δεσμευτείτε στη διαδικασία. Υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα ακόμη και για το πως η αυξημένη συναισθηματική αυτοεπίγνωση βελτιώνει την υγεία μας (άνθρωποι με μεγαλύτερη επίγνωση των συναισθημάτων τους στο παρόν καπνίζουν λιγότερο και παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας). Η παρατήρηση του εαυτού μας, του τρόπου που βιώνουμε τα συναισθήματα, τις σχέσεις μας με τους άλλους, καθώς και η
ανατροφοδότηση από τους γύρω μας είναι ο πυρήνας αυτής της αλλαγής.
(7) Δεδομένης της κατάστασης που αντιμετωπίσαμε ποιους τρόπους θα προτείνατε ωστε να προσαρμοζόμαστε πιο εύκολα και γρήγορα σε αντίστοιχες συνθήκες;
Η προσαρμογή σε νέα δεδομένα είναι μια διαδικασία, η οποία βασικά απαιτεί υπομονή. Η διαρκής πίεση να ανταποκρινόμαστε με απαιτητικά γρήγορους ρυθμούς σε τέτοιου είδους αλλαγές, συχνά επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Η δημιουργία μιας νέας ρουτίνας προσαρμοσμένης στην εκάστοτε συνθήκη είναι σίγουρα βοηθητική, όπως και το να μην ξεχνάμε πως στρεσογόνες συνθήκες διογκώνουν την ένταση αυτών που βιώνουμε όπως και την έκταση που παίρνουν οι καταστάσεις στο μυαλό μας. Κρατάμε τα θετικά από την όποια κατάσταση και προσπαθούμε να μην αναλωνόμαστε στο παρελθόν ή στο μέλλον, αλλά να εστιάζουμε στο παρόν ώστε να αντιμετωπίζουμε το καθετί στο χρόνο που θα προκύψει. Επιπλέον, βιώστε τα συναισθήματα σας όποια και αν είναι αυτά. Η αποφυγή και η καταπίεση δυσάρεστων συναισθημάτων, δημιουργεί επιπλέον πίεση και σίγουρα μεγαλύτερη δυσκολία στην προσαρμογή σε νέα δεδομένα.
(8) Ποια είναι τα συναισθήματα που βιώνει ένα άτομο όταν καταφέρνει να επιτύχει τους στόχους του και τι αντίκτυπο έχει αυτό στην προσωπικότητα του;
Σίγουρα ο καθένας από εμάς έχει μια διαφορετική αντίληψη σε σχέση με το ποια κριτήρια τον οδηγούν στο να νιώσει επιτυχημένος, αλλά και πως βιώνει την επιτυχία αυτή. Η ικανοποίηση, η χαρά, ακόμη και η ανακούφιση που προσφέρει η ολοκλήρωση οποιουδήποτε προσωπικού μας στόχου είναι μερικά μόνο από τα συναισθήματα που βιώνει κάποιος. Η παγίδα στη διαδικασία αυτή είναι όταν η επιτυχία αρχίζει να γίνεται αυτοσκοπός και θεωρείται άμεσα αλληλένδετη με την αξία κάποιου ατόμου. Αν κάποιος δεν τα καταφέρει σημαίνει ότι δεν έχει αξία; Φυσικά και όχι. Άλλωστε πόσο εύκολο είναι να είμαστε πάντα επιτυχημένοι; Κανείς δε θέλει να μειώσει τα θετικά που προσφέρει η επιτυχία στο άτομο, αλλά είναι σημαντικό το πως ερμηνεύεται για τον καθένα. Αυτό που προέχει για την ανάπτυξη μιας υγιούς προσωπικότητας είναι η προσπάθεια και η δημιουργία νέων στόχων με σκοπό την προσωπική εξέλιξη του καθενός και όχι η επιτυχία να γίνεται αυτοσκοπός μας.
(9) Επαναρχίζοντας την ζωή μας σε μια καλώς ή κακώς νέα πραγματικότητα τι θα προτείνατε να κρατήσουμε από όλη αυτήν την κατάσταση που βιώσαμε; Ας λάβουμε ώς δεδομένο ότι αν όχι όλοι, τουλάχιστον οι περισσότεροι θέσαμε κάποιους στόχους κατά την περίοδο του εγκλεισμού, τι θα μας συμβουλεύατε να κάνουμε ώστε να τους επιτύχουμε με την επανέναρξη της κοινωνίας;
Ο καθένας από εμάς βίωσε καταστάσεις και συναισθήματα σαφώς πρωτόγνωρα, τα οποία είναι σημαντικό να τα κρατήσει. Καθετί καινούργιο, ευχάριστο ή δυσάρεστο, συμβάλλει με τον τρόπο του στην εξέλιξη μας και στον τρόπο που διαμορφώνονται οι νέες συνθήκες στη ζωή μας. Όλοι ανεξαιρέτως χρειάζεται να μην ξεχνάμε, ότι σε αυτή τη δεύτερη φάση χρειάζεται να τηρούνται οι αποστάσεις και οι κανόνες προσωπικής υγιεινής ώστε να φροντίζουμε εμάς, τους δικούς μας αλλά και τους συνανθρώπους μας. Τηρούμε τα μέτρα χωρίς φόβο, πανικό ή υπερβολή και δημιουργούμε μια νέα καθημερινότητα προσαρμοσμένη στις ανάγκες μας. Αναφορικά με τους στόχους που έθεσαν κάποιοι από εμάς κατά τη διάρκεια της καραντίνας, σαφώς και αξίζει επιβράβευση σε όσους τους ολοκλήρωσαν αλλά και όσους βρίσκονται ακόμη σε μια διαδικασία. Από την άλλη, μου δίνεται και μια ευκαιρία να πω πόση παραπληροφόρηση και πίεση υπήρξε ακόμη και σε σχέση με το κομμάτι αυτό. Είναι απολύτως κατανοητό και αποδεκτό αν κάποιος δεν ένιωσε την ανάγκη να θέσει στόχους, ή να ασχοληθεί με την αυτοβελτίωση και χρειάστηκε περισσότερο χρόνο από άλλους να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Στην επιστροφή σε μια νέα κανονικότητα είναι χρήσιμο ο καθένας να ρίξει τον προβολέα στον εαυτό του ακούγοντας τις ανάγκες και τα θέλω του, ώστε να μπορέσει να δημιουργήσει τη ρουτίνα του και τη διαδρομή που θέλει να ακολουθήσει. Η συνέπεια στην προσπάθεια, η μη παραίτηση και η θετική θεώρηση του εαυτού, ανεξαρτήτως αποτελέσματος αποτελούν τον πυρήνα του νέου αυτού ξεκινήματος. Μην ξεχνάτε ότι η ζωή μας δεν σταματά.
